दरवर्षी ५ ऑक्टोबर हा दिवस ‘जागतिक शिक्षक दिन’ म्हणून जगभरात साजरा केला जातो. जगभरातील शिक्षकांचा सन्मान करण्याचा दिवस असून याला विशेष महत्त्व आहे. युनेस्कोच्या शिफारशीने शिक्षकांचे हक्क, जबाबदाऱ्या, पुढील शिक्षणाचे मानके, भरती, रोजगार, अध्यापन आणि शिकण्याच्या परिस्थितीशी संबंधित मानके निश्चित करण्यात मदत करण्यात आली होती. १९६६ मध्ये राष्ट्रीय शैक्षणिक, वैज्ञानिक आणि सांस्कृतिक संघटना (UNESCO) आणि आंतरराष्ट्रीय कामगार संघटना यांच्यात एक बैठक झाली होती. ज्यामध्ये शिक्षकांचे अधिकार आणि जबाबदाऱ्याबाबत मार्गदर्शक तत्त्वे तयार करण्याची शिफारस करण्यात आली होती. त्यानंतर, ५ ऑक्टोबर १९९४ रोजी, UNESCO ने आंतरराष्ट्रीय कामगार संघटना (ILO) ची शिफारस मान्य केली आणि या दिवशी ‘जागतिक शिक्षक दिन’ साजरा करण्याची घोषणा केली.
यंदा ‘जागतिक शिक्षक दिना’ची थीम “The Teachers We Need for the Education We Want: The Global Imperative to Reverse the Teacher Shortage” म्हणजेच “आम्हाला आवश्यक असलेले शिक्षण देण्यासाठी शिक्षकांची गरज आहे: शिक्षकांची कमतरता दूर करण्यासाठी शिक्षण अत्यावश्यक आहे”. युनेस्कोच्या निवेदनात म्हटले आहे की, शिक्षकांची कमतरता कमी करणे आणि जागतिक स्तरावर त्यांची ताकद वाढवणे हे त्याचे या थीम मागचे उद्दिष्ट आहे. शिवाय, शिक्षण व्यवस्था, समाज, समाज आणि कुटुंबे शिक्षकांना कसे ओळखतात, हेही तपासले जाईल.
शिक्षकाला त्याच्या किंवा तिच्या विद्यार्थ्यांच्या जीवनावर परिवर्तनात्मक आणि चिरस्थायी प्रभाव पाडण्याची संधी असते. विद्यार्थ्यांचे शाश्वत भविष्य आणि वैयक्तिक विकास घडवण्यात ते योगदान देतात. ५ ऑक्टोबर १९९४ रोजी युनेस्कोने आपल्या जीवनातील शिक्षकांच्या योगदानाचा गौरव करण्यासाठी हा दिवस जागतिक शिक्षक दिन म्हणून साजरा केला जाईल अशी घोषणा केली होती.
डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन यांच्या जयंतीनिमित्त भारत ५ सप्टेंबर रोजी आपला शिक्षक दिन साजरा करतो. शिवाय, जागतिक स्तरावर शिक्षक दिन एक महिन्यानंतर म्हणजेच ५ ऑक्टोबरला रोजी येतो. जागतिक शिक्षक दिन किंवा आंतरराष्ट्रीय शिक्षक दिन १९६६ ILO आणि UNESCO च्या शिक्षकांच्या स्थितीवर शिफारस स्वीकारल्याच्या वर्धापन दिनानिमित्त साजरा केला जातो.
खालील देशात 5 ऑक्टोबर रोजी शिक्षक दिन साजरा केला जातो
अफगाणिस्थान, आर्मेनिया, ऑस्ट्रेलिया, अझरबैजान, बहारीन, बांग्लादेश, बेलरूस, बेल्जियम, कॅमेरून, कॅनडा, क्रोएशिया, एस्टोनिया, जॉर्जिया, जर्मनी, जपान, जॉर्डन, कुवेत, लिथुआनिया, मालदिव, मॉरिशस, मोल्दोव्हा, मंगोलिया, म्यानमार, नेदरलँड,नायजेरिया, उत्तर मॅसेडोनिया, पाकिस्तान, पापुआ न्यू गिनी, फिलीपिन्स, पोर्तुगाल, कतार, रोमानिया, रशिया, सौदी अरेबिया, सेरेबिया, साऊथ आफ्रिका, श्रीलंका, यूएई, यूके.